Eerlijk gezegd had ik verwacht dat deel 1, deel 2 en deel 3 mijn enige blogjes zouden blijven over het schrijven met gevangenen. En toen gebeurde er iets geheel onverwachts. Ik kreeg een brief van een gevangene op Death Row in Amerika waar ik sinds 2008 niets meer van gehoord heb. Een bijzondere en schokkende brief die aanleiding geeft voor toch nog een nieuw blogje over dit onderwerp.

In 2008 zag ik op een forum voor mensen die schrijven met gevangenen het oproepje staan van M. Het oproepje stond er al een tijdje, maar er had nog niemand gereageerd. Omdat het oproepje steeds opnieuw mijn aandacht trok, besloot ik uiteindelijk om M. een brief te schrijven. Op mijn eerste brief kreeg ik een súperlange brief terug. M. bleek hierin een onzekere man, die voortdurend de onzekerheid uitsprak of zijn brief wel goed zou zijn en mij zou bekoren. Hij vertelde over zijn leven voor en op Death Row. Ik beantwoordde zijn brief, maar hoorde hier niets op terug. Ik stuurde nog een kaartje, maar ook daarop kwam geen antwoord meer. Op dat moment ging er vanuit dat hij wellicht de klik niet met me voelde, misschien nog meer reacties had gehad en liever die anderen schreef. Ik trok het me verder niet aan, zo gaan die dingen. Af en toe dacht ik nog wel eens aan hem, maar inmiddels in mijn drukke leven was de herinnering vaag geworden en de brief die ik ooit kreeg ligt ergens opgeborgen op zolder.

En toen ineens viel er een brief op de deurmat. Aan de enveloppe kon ik zien dat het post uit de gevangenis kwam, maar de naam van de afzender kwam me niet bekend voor. Ik opende de enveloppe en zag onder de flap de inhoud opgesomd staan.

Tot mijn verbazing haalde ik mijn eigen brieven tevoorschijn uit de enveloppe met daarbij een brief van twee kantjes. In de brief schreef M. dat hij mijn brieven al die jaren bewaard had, dat ze een lichtpuntje voor hem waren geweest en dat hij mij wilde bedanken voor de moeite die ik had gedaan om hem te schrijven en voor mijn vriendschap. De aanleiding voor de brief die hij nu schreef was dat zijn executie gepland stond. Hij wilde me mijn brieven teruggeven, omdat ze voor hem al die jaren in de dodencel veel betekend hadden.

Zonder dat ik het ooit heb geweten, hebben mijn brieven voor M. een groot verschil gemaakt. Heeft hij ze bewaard tot de inkt van mijn vulpen vaal werd, de hoekjes gekreukt. Op de enveloppen heeft hij een aantal keer een aantekening gemaakt. De brieven heeft hij meerdere malen opnieuw gelezen, mijn adres al die tijd zorgvuldig bij zich gehouden. Het laat maar weer eens zien hoe je voor iemand een groot verschil gemaakt kunt hebben, zonder het ooit te weten. Hoe post echt niet draait om de reactie die je krijgt op de brief of het kaartje dat je stuurt, dat jouw post niet pas waardevol is als je een reactie krijgt. Wij hebben allemaal misschien wel poststukken verstuurd aan mensen waar we nooit echt iets van terug hebben gehoord, maar die voor die ander een ongekend verschil hebben gemaakt. De brief van M. raakte me dan ook erg, het verzachtte hoe ik nu kijk naar het schrijven met gevangenen. Het bevestigde dat de tijd die je daar aan geeft, geen verloren tijd is.

Op het moment dat ik de brief van M. in handen kreeg, was zijn executie al voltrokken. M. leeft niet meer, hij is vermoord door de VS. Oog om oog, tand om tand. Een moord, voor een moord. Zonder de daden van ter dood veroordeelden ooit goed te keuren, kan ik niet anders dan een faliekant tegenstander blijven van de doodstraf. Ik geloof er niet in, dat je een daad ooit kunt bestraffen door exact hetzelfde te doen. Waar ik wél in geloof is de kracht van het geschreven woord, van een brief, van een kaart. Het blijft een manier waarop je er écht voor elkaar kunt zijn, of dit nu voor een gevangene in de dodencel is of voor de eenzame buurvrouw om de hoek. Wat ik vooral haal uit deze brief die ik van M. alsnog mocht ontvangen is om te blijven schrijven, om mijn impuls áltijd te volgen als ik denk dat iets een brief verdient! Ik hoop dat jullie hetzelfde doen.

M. vroeg mij als laatste wens in zijn brief om contact op te nemen met een Nederlandse vrouw die hem bezocht heeft in de gevangenis. Ik ga dat zeker doen, ik hoor graag haar verhaal.

Liefs,
Kim