Enkele maanden geleden bracht een lezeres een radio documentaire onder de aandacht bij ons: Man per Post. De documentaire gaat over de 40-jarige Monique die schrijft met meerdere gevangenen in de Verenigde Staten. Één van die gevangenen krijgt gevoelens voor Monique en spreekt deze naar haar uit, waarna er voor Monique een periode aanbreekt waarin zij probeert te ontdekken of die gevoelens wederzijds zijn en wat ze daar dan toch mee aan moet.
Het luisteren van de documentaire vond ik zelf erg bijzonder. Sowieso omdat ik het medium radio documentaire heel bijzonder vind. Ik heb het al vaker uitgelegd over de audiobrief, maar het luisteren maakt dat ik me juist extra concentreer en het soms net voelt alsof ik zelf bij de ander in de woonkamer zit. Ik vind het heel intiem om iemand zo te horen vertellen over haar gevoelens via de radio, zoals Monique doet in de documentaire.
Luisterbeleving van José
De documentaire werd getipt door José, zij schrijft zelf met gevangenen en luisterde zo met extra interesse. Ik vroeg haar wat het met haar had gedaan om naar de documentaire te luisteren en mocht daar iets met jullie over delen:
Ik vond het heel bijzonder om te horen, ook om te horen hoe verschillend Linda en Monique met de penvriendschap omgaan. Zelf zit ik er een beetje tussenin; ik ben niet direct duidelijk geweest over de kans op liefde/relatie, zoals Linda dat wel was. Ik ben daar snel wél duidelijk in geworden, omdat ik geen valse verwachtingen wilde wekken. Mijn penpal heeft namelijk wat toespelingen gemaakt, wat het schrijven wat moeizamer maakte. Ik voelde mij wat minder vrij om te schrijven wat er in me opkwam en was op mijn hoede geen dingen te schrijven die een verkeerde indruk zouden geven. Inmiddels vinden we de ‘flow’ weer terug samen. Voor een huwelijk kiezen, zoals Monique doet, zou ik zelf niet doen. Nu is dat natuurlijk makkelijk gezegd wanneer je niet verliefd bent, en is de man met wie ik schrijf ook meer van mijn vaders’ dan van mijn eigen leeftijd.
Zelf herkende ik me wel in de beleving van José. Ik heb een penpal nooit concreet verteld wat er wel/niet zou gebeuren, maar heb zelf ook niet ervaren dat een penpal daar ooit toespelingen op maakte. Ik realiseerde me zelfs dat in het contact met Tony hij nog nooit iets gezegd of gevraagd heeft waar ik me oncomfortabel bij voelde. Hij liet mij de grenzen bepalen en hield zich daar aan en vroeg me ernaar als hij ergens niet zeker van was. Uiteindelijk is het contact met Tony ook daardoor uitgegroeid tot een hele echte vriendschap en daarin herken ik toch weer een stukje van Monique. Want ook al gaat er tussen Tony en mij nooit een huwelijk ontstaan, ik ken wél de ervaring waarbij de band de situatie overstijgt en je elkaar echt van mens tot mens leert kennen.
José vond ook een stuk herkenning.
Ik herken wel wat er gezegd wordt; dat brieven enorm belangrijk zijn voor gevangenen. Voor hen ben je de lijn naar de buitenwereld, ‘mijn’ penpal schrijft ook met meerder mensen (inderdaad niet allemaal wanhopige alleenwonende vrouwen) en zou het liefst nog meer contacten krijgen. Dat is wel iets wat ik me na het horen van deze documentaire weer extra ben gaan realiseren. Soms verbaast het me hoeveel mijn penpal nog te schrijven heeft, gezien het feit dat hij zoveel opgesloten zit en met name medegevangenen ziet. We schrijven over van alles en nog wat; dagelijkse dingen, politiek, religie… Inmiddels weet ik waarvoor hij is veroordeeld, maar ik heb hem dit nooit direct gevraagd. Het leek me dat ik dan toch met een soort vooroordeel zou beginnen aan de penvriendschap. Overigens heeft de wetenschap mijn kijk op hem niet veranderd, misschien schrijven we daarvoor ook al te lang (een jaar of 7)…
Voor mij blijft wat ik eerder in blogs geschreven heb staan. Ik ben niet van plan opnieuw met iemand te gaan schrijven, maar met Tony is het contact erg fijn. Inmiddels heb ik ook zijn stem wel eens gehoord en bewegend beeld gezien. Het was verrassend zijn accent te horen en het maakte het contact extra persoonlijk. Het gaf ook iets meer vrijheid om te praten over hoe zijn leven daar er echt uit ziet, doordat er bij brieven altijd de kans is dat ze gelezen worden en er dus van alles niet in kan staan. Ik heb me wel eens afgevraagd of ik Tony zou kunnen bezoeken, maar de onderneming is zo groots en bovendien is de kans van slagen beperkt door de grote afstand en alle regels die er bestaan. Als ik pech heb reis ik de hele reis, om vervolgens te ontdekken dat er die maand geen bezoek mag komen om wat voor reden dan ook. Het vreemdste in het hele contact is wel dat na zoveel jaar, het ook normaal wordt. Zijn leven is zijn leven en het mijne is het mijne, het kon niet meer verschillen van elkaar dan het doet, maar dat is altijd zo geweest. We weten samen niet beter.
Wat deed de documentaire met jou?
Liefs,
Kim
