Hoe was 2022 voor jou? Waar denk je aan als je terugkijkt op het bijna afgelopen jaar? Wat heb je gezien, gevoeld, beleefd en geleerd? Voor mij was 2022 een jaar vol grote, ingrijpende gebeurtenissen en kleine dingen die groots voelden. Ik vertel je erover in dit blog. Lees je mee?
2021
Pfoeee! 2022… wat een jaar! Er is zoveel gebeurd dat ik niet goed weet hoe te beginnen. Het is een kluwen; welke draad pak ik op? Om je over mijn 2022 te kunnen vertellen, moet ik je misschien eerst even bijpraten. Laat ik je eerst meenemen door mijn 2021. Mijn persoonlijke blog over 2020 sloot ik af met: ‘2020 was het jaar waarin alles veranderde, het leven nóg krapper voelde en de ruimte schaars was. Gelukkig waren er lichtpuntjes die een weg lieten zien. Een weg naar waar ik (we?) ruimte maken kan.’ Jeetje, ik had geen idee wat me nog te wachten stond.
We hebben lang niet altijd goede en afgeronde verhalen te vertellen. Soms, vaak, weet je het allemaal niet zo goed. Je zoekt naar helderheid in de chaos van je eigen hoofd en hart. Ons leven overkomt ons vaker dan we willen en neemt onverwachte wendingen waarmee we moeten leren omgaan en leven. En dan moeten we ons verhaal bijstellen, omdat het buiten onze macht om herschreven wordt en onze horizon verlegd is.
Nog niet zo lang geleden verbleef ik bijna een maand lang in een andere stad omdat mijn geliefde daar in het ziekenhuis lag. Momenten dat ik niet bij hem was, ging ik eropuit. Buiten ging ik op zoek naar… iets. Geraakt door metershoge stokrozen in voortuinen, katten die geaaid wilden worden, street art en koffietentjes waar ik me fijn voelde, zocht ik in de laatjes van mijn hoofd naar die ene quote waarin dat ‘iets’ zo goed werd beschreven.
Beauty helps.
Not to fix anything, not to gloss over the hardship, but to lay down alongside whatever hurts. The presence of beauty doesn’t magically remove all pain, but the absence of beauty makes things a lot harder to bear.
Megan Devine
Daar waar ik kon, bedankte ik mensen voor het kleine gebaar en het verschil dat ze maakten. En soms liet ik ergens een kaartje achter, voor wie het ‘iets’ ook zocht. Met de micro-podcast van Pepijn Lanen vers in mijn geheugen, denk ik aan de eerste zin: ’Wat zou jij nou nu graag van iemand horen?’ Wat zou het doen als je die boodschap op een kaartje las? Zou je die woorden ook aan een ander kunnen geven? Zou je dat willen doen?
Nog niet zo lang geleden zat ik in de wachtruimte van een ziekenhuisapotheek. Het was de tweede keer die dag dat ik daar een tijdlang moest wachten. Deze apotheek is groter dan de apotheek waar ik mijn eigen medicijnen ophaal. Er zijn verschillende zitplekken, ongeveer tien balies en er komen en gaan een heleboel mensen. Tussen de flarden van gesprekken hoor je af en toe een geluid dat een nieuw volgnummer aankondigt. Op een scherm kun je zien bij welke balie je moet zijn.
Nummer 150
Toen nummer 150 op het scherm verscheen, stond niemand op. Mensen begonnen om zich heen te kijken, het nummer werd hardop geroepen door de vrouw achter de balie, maar er stond nog steeds niemand op. Precies op het moment dat het geluid opnieuw klonk en nu nummer 151 op het scherm verscheen, stonden er ineens twee mensen op. Een man liep in één streep naar de juiste balie, een andere man schrok op. De man die opschrok, keek van zijn kaartje naar het scherm, en van het scherm naar de bordjes bij de balies. Je zag de verwarring op zijn gezicht.
De balies van deze apotheek worden door schermen van plexiglas van elkaar gescheiden. Als er iemand voor de balie staat, is er nauwelijks ruimte om ertussen te komen. De man probeerde het toch en hield zijn kaartje met daarop nummer 150 hoog in de lucht, maar hij werd niet gezien. Daarop liep hij naar een andere balie en probeerde de situatie uit te leggen aan de vrouw die erachter zat, maar zij werkte aan een tas vol medicatie voor iemand anders. Ze probeerde haar aandacht daarbij te houden en zei: ‘Nee meneer, u wordt vanzelf opgeroepen!’ De man droop af en ging tegen een muur staan, de arm met het kaartje om zich heengeslagen. Vanaf het bankje waar ik zat te wachten zag ik hem ineenkrimpen en dacht: zo ziet dat er dus uit! Ik ken dit gevoel! Dít is wat niet gezien en niet gehoord voelen met je doet!
Maar hoe kom je tevoorschijn te midden van de waan van de dag? Waar is het kompas dat de richting aangeeft? Wat is je plaats te midden van alles wat er is? Hoe sta je stevig in een wereld die wankelt?
Nog niet zo lang geleden vond ik een pot vol knopen in een kringloopwinkel. Ieder knoopje was goudkleurig en toch ook anders. Ieder knoopje was uniek. Ik bewaarde ze in een blikje in mijn postkamer en haalde ze tevoorschijn toen ik een speciale toevoeging voor een cadeautje zocht. De goudkleurige knopen combineren zo heerlijk met glimmende papiertjes, die me ook dat kringloopschattengevoel geven, zoals het bloemetjespapier met gouden ondergrond dat ik bij Vlinders in je buik vond.
Als ik een knoopje zie, denk ik automatisch aan het verhaal over het knoopje van Johannes Klabbers. Ik las erover in ’Stevig staan in een kwetsbare wereld’, een boek van Claartje Kruijff. Claartje hoorde het verhaal tijdens een college van het vak Interreligieuze spiritual care, waar zij samen met geestelijk verzorgers vanuit verschillende tradities zat. Tijdens dat college moesten ze iets over zichzelf vertellen aan de rest van de groep. De opdracht was om een kwetsbare ervaring te delen die je kijk op het leven had veranderd, een contrastervaring.
We waren verschillend van leeftijd en kwamen uit heel verschillende hoeken van de samenleving, maar in onze kwetsbare verhalen waren we aan elkaar gelijk.
Claartje Kruijff in ’Stevig staan in een kwetsbare wereld’
In die groep zat ook Johannes Klabbers, een fascinerende man die moeilijk te plaatsen was. Hij had zich voorgesteld en noemde zichzelf een aantal keer ’ongebonden’ en posthumanistisch. En, nogal nadrukkelijk, niet religieus. Hij bleek een wild bestaan te hebben geleid in een punkband in Londen in de zeventiger jaren en had daarna een mooie academische carrière gemaakt. Op latere leeftijd had hij het roer omgegooid en besloot geestelijk verzorger te worden in een hospice voor kankerpatiënten. Johannes vertelde tijdens dit college over zijn eerste opdracht als geestelijk verzorger, hoe hij daar met lege handen stond en over een knoopje dat hem inzicht gaf.
Wow! 2020… wat een jaar! Kim schreef het al in ons eerste blogje van deze maand: “Het jaar waarin alles anders gaat dan anders, waarin dat wat vanzelfsprekend was en wat we onder ‘normaal’ verstonden ineens veranderde.” In dit blogje kan je lezen over Nienke’s 2020 en wat al die veranderingen voor haar betekenen.
Achter de schermen van onze vorige adventskalender is er een heleboel gebeurd. Ik zie daarbij een toneel voor me waar een voorstelling gespeeld wordt terwijl er een enorme brand in de coulissen woedt. In mijn persoonlijke blog voor onze adventskalender van 2019 kon je al lezen over één van de grote veranderingen in dat jaar: thuisdialyse. Daarover schreef ik toen: ‘We zijn ontzettend blij met onze keuze voor thuisdialyse. Maar hoe ons leven met thuisdialyse er precies uitziet, weten we nog niet. We zijn daarin verschillende uitdagingen tegengekomen en zijn nog zoekend naar een manier die echt goed past.’ Dat we de dialyses thuis konden doen was op zich heel heel fijn. Er ontstonden echter problemen die voor heel veel stress en slapeloze nachten hebben gezorgd.
2019 was voor mij een jaar van grote veranderingen. Veranderingen die een grote impact op mijn dagelijkse leven en mijn toekomsthebben.Veranderingen die me iets belangrijks laten zien. In dit blog vertel ik jullie er meer over. Lees je mee?
Soja
In het vijfde vakje van onze kalender vertelde ik je over mijn lieve hondje Soja. Hoe we tijdens de ochtendspits met een brede bakfiets over een smal weggetje fietsten. En dat ik daar, met haar dichtbij me, in mijn kracht leerde staan. Niet lang daarna, op 10 augustus, overleed ze.
Op de dag dat Soja overleed, verloren een heleboel dagelijkse rituelen hun betekenis. Het voelde alsof de hele wereld haast had en de mijne stilstond. Maar daarnaast voelde ik ook een groot gevoel van dankbaarheid. Voor alle jaren dat ze bij mij was. Voor alle lessen die ik van én met haar heb geleerd. Voor hoe oud ze is geworden en nog zoveel meer! Soja is op een paar dagen na nét geen zestien jaar oud geworden. Zij heeft, op een paar weekjes na, zestien jaar lang een hele belangrijke rol in mijn leven gespeeld. Dat is bijna de helft van mijn leven! En dat voelt heel bijzonder! Die jaren pakt niemand mij meer af. Ze zitten in mijn hart.
Sterven is verhuizen van de buitenwereld naar het hart van de mensen die u hebben liefgehad.
Manu Keirse
Einde van een tijdperk
Dat Soja overleed betekent niet alleen dat we háár moeten missen, maar ook het einde van een tijdperk. Op 31 augustus 2017 overleed onze lieve Whiskey en nu ook Soja er niet meer is, leven we een leven zonder hondjes. Jarenlang was ik voor veel mensen ‘het meisje met de honden’. Dat ik dát nu niet meer ben, voelt nog heel onwerkelijk.
Contact met een vreemde kan een onverwachte draai aan je dag geven. Veelal zijn we bang dat dit een negatieve uitwerking heeft. Maar wat als dat niet zo is? En we elkaar vaker erkennen? In dit blog deel ik mijn verhaal. Lees je mee?
Contact met een vreemde
Vorige week zat ik in de trein naar huis een boek te lezen. Ik keek even op van mijn boek toen er twee mannen instapten. De mannen liepen vlak na elkaar de coupé in, beantwoordden om de beurt mijn blik met een vriendelijke glimlach en gingen op de stoelen schuin tegenover mij zitten. Een van de mannen had een hele grote koffer bij zich. Ik voelde dat hij naar mij bleef kijken terwijl ik verder probeerde te lezen. Ik keek daardoor opnieuw op van mijn boek. Hij wees naar zijn koffer en zei: ‘Ik ga naar Mauritius.’ Terwijl hij het zei, begon zijn gezicht te stralen. Ik kon op dat moment twee dingen doen: hem een goede reis wensen en verder lezen in mijn boek óf een vervolgvraag stellen. Wat zou jij doen?
Toen ik op een dag met mijn hondje Soja op een smal weggetje in het bos fietste, gebeurde er iets. Ik leerde daar iets dat ik nu ook in andere situaties kan toepassen. Die dag kwam het thema van deze adventskalender voor het eerst in beeld. Ik vertel je er graag meer over. Lees je mee?
Hittegolf
Het was afgelopen zomer tijdens de hittegolf. Kan jij je die hele hete dagen nog herinneren? Op die dagen ging ik ‘s morgens zo vroeg mogelijk met mijn hondje Soja op pad. Dan zette ik haar in de bakfiets en fietsten we samen naar het buitengebied. In de vroege ochtenduren was dat uit te houden, de rest van de dag was het te warm. Soja was hoogbejaard en stond niet meer zo stevig op haar pootjes. Daarom koos ik voor routes met verharde weggetjes en fietste daar in een rustig tempo; want dat hobbelt minder. Met de bakfiets konden we samen naar mooie plekjes, veel verder dan het rondje dat haar eigen pootjes haar nog konden dragen. Ze genoot zichtbaar van deze ritjes en ik ook.
De route met verharde weggetjes
De route met verharde weggetjes wordt ook gebruikt door mensen die snel van Hengelo naar Enschede (en andersom) willen komen. Daarom probeer ik dit gebied op drukke momenten het liefst te vermijden. Maar tijdens de hittegolf afgelopen zomer kwam ik op een dag per ongeluk in de drukte van de ochtendspits terecht.
Het smalle weggetje in december
Ik maakte deze foto om je een beeld te geven. Zoals je ziet bestaat deze weg uit een breed zandpad, met een smal verhard stukje weg ernaast. Dat ene smalle, verharde stukje wordt door fietsers uit twee verschillende richtingen gebruikt. En tijdens de spits veelal in hoog tempo. Daar fietste ik die ochtend. Met een bakfiets die breder is dan een normale fiets, in rustig tempo én een hoogbejaarde hond voorin.
De ochtendspits
Soja in de bakfiets op een koelere ochtend
We hebben de bakfiets begin juli gekregen. Ik had er nog maar een paar ritjes mee gemaakt. De vorige keren was ik naar een zandpad gefietst waar Soja lekker zelf kon scharrelen. Dat stond nu in de volle zon. Daarom koos ik deze ochtend voor het schaduwrijke bos. Dit bos kende ik heel goed, hier wandelde ik al jarenlang. Het was echter wel nieuw voor me om hier met een bakfiets te fietsen. Over het smalle weggetje fietste ik langs alle mooie plekken waar we ooit samen wandelden. Soja zat rechtop in de bak van de fiets, keek om zich heen en genoot er zichtbaar van. Ik voelde me dankbaar voor deze fiets, de vrijheid die we erdoor kregen en dat we dit nog samen konden doen.
Het moment dat we per ongeluk in de ochtendspits terecht kwamen, overviel me een beetje. Ineens kwamen er meer fietsers het bos in, vanuit twee verschillende richtingen. En ze hadden duidelijk een ander tempo. Ik kon niet mee in dat tempo, dan zou Soja haar evenwicht verliezen. Ik kon ook niet aan de kant, dan zouden we vast komen te zitten in het mulle zand. Er zat dus niets anders op dan rustig op het smalle verharde weggetje blijven fietsen.
Ik kreeg boze blikken, werd ingehaald en afgesneden. Voorheen zou ik dat uit de weg gegaan zijn, maar ineens realiseerde ik me: ik mag hier ook zijn. En: ik ben hier om mijn hondje uit te laten, door de hitte kan het niet op een ander moment. Bovendien kon ik alleen via dit ene smalle paadje het bos weer uit. En probeerde er daarom het beste van te maken. Ik bleef kalm en vriendelijk. En heb iedereen die aan de kant ging oprecht bedankt. Wat ik op dat moment ervaarde, was zo bijzonder! Het voelde zó goed om op ‘mijn’ weggetje te blijven. Om niet mee te gaan in de haast van anderen. Om daar in mijn eigen tempo te blijven fietsen. Helemáál omdat ik niet voor mijn ruimte hoefde te vechten. Ik nam mijn ruimte op een liefdevolle manier in. Sommige boze blikken veranderden in een glimlach wanneer ik ze bedankte. Andere boze blikken bleven boos en ook dat was ok, het veranderde niets aan mijn gevoel. Op dat moment voelde ik heel duidelijk dat ik anderen die gevoelens liet hebben, zonder dat ik me daar verantwoordelijk voor voelde. We mochten daar allemaal zijn, precies zoals we zijn.
In je kracht staan
Daar op het smalle weggetje tussen fietsers met haast in, gebeurde er iets in mij. Wat ik toen voelde gebeuren is ‘het in je kracht staan’ dat we tijdens deze kalender verder willen ontdekken. Vorig jaar leerden we keuzes te maken waarbij we trouw zijn aan onszelf. Om te kiezen voor dát wat ons hart sneller laat kloppen, voor dat wat wij belangrijk vinden. Dit jaar gaan we een stapje verder. We leren bij die keuzes te blijven, bijvoorbeeld op een smal weggetje. Voordat je verder leest, wil ik je vragen om even stil te staan bij de keuzes die jij afgelopen jaar voor jouzelf hebt gemaakt, bij de dingen die jij heel belangrijk vindt.
Uit ervaring weet ik dat sommige dingen gewoon tijd nodig hebben. Als er moeilijke dingen op mijn pad komen die ik niet kan veranderen, probeer ik een manier te vinden om die een plekje te geven. Soms helpt het om praktische manieren te vinden om iets draagbaar te maken of om erover te praten of te schrijven. Maar in sommige gevallen lukt ook dat niet. En dán vouw ik graag enveloppen.
Als ik aan iemand probeer uit te leggen wat enveloppen vouwen met me doet, vergelijk ik het vaak met roken. Misschien herken je het beeld wel van gestresste mensen die de ene na de andere sigaret opsteken en de bijbehorende overvolle asbakken. De handeling vraagt om niet al te veel denkwerk en brengt toch wat afleiding. Het helpt de roker om tijd te overbruggen en de stofjes in de sigaret geven een prettig gevoel. In plaats van een sigaret op te steken, pak ik een stapeltje tijdschriften, mijn enveloppenmallen, een potlood en een schaar.
Verwerken door maken
Ken je dat verdoofde gevoel na een klap of val? Een intens gesprek of vervelend nieuws kan datzelfde gevoel geven. En als je niet direct iets aan de impact van die informatie kan doen, zit er niets anders op dan af te wachten. Ook een wond heeft tijd nodig om te helen. Dat is niet iets dat je actief doet. Maar het helpt wel om even extra lief voor jezelf te zijn. Zoals je niet moet blijven rondlopen met een gekneusde voet, is het ook goed om het even wat rustiger aan te doen als je iets te verwerken hebt.
Ik heb ruim een week geleden ook een moeilijk gesprek gehad. Als je de Postfabriek langer volgt, weet je misschien wel dat mijn partner ziek is. En die ziekte is een heel proces. Het staat niet stil. We zitten nu opnieuw in een fase waarbij we keuzes moeten maken en ons opnieuw moeten aanpassen. De informatie die we kregen, voelde voor mij opnieuw als een klap in mijn gezicht. En hoe vervelend het ook voelt, weet ik uit ervaring dat het uiteindelijk zakt. Die klap in mijn gezicht, herken ik. Ik kan niet om de pijn heen en laat het er gewoon zijn. Piekeren helpt me niet verder, maar ervan wegrennen ook niet. Dus ik zoek een activiteit die niet te veel denkwerk van me vraagt, want mijn hoofd is druk met verwerken. En dan vind ik het zo fijn om met mijn handen bezig te zijn! En tegelijk mooie dingen te zien ontstaan. Om even terug te komen bij de vergelijking met het roken: ik hou er geen volle asbak aan over, maar een stapel papieren moois! En die stofjes die een roker van een sigaret krijgt, haal ik uit mezelf. Het bezig zijn voelt als meditatie en geeft me rust. Het eindresultaat geeft me geluksstofjes, want zo’n stapel envelopjes maakt me blij.
Zoals je in het blog over de post van Chanou kon lezen, is onze grote gestippelde vriend Whiskey op 31 augustus j.l. overleden. In de weken na zijn overlijden hebben we van verschillende mensen hele mooie, lieve post gekregen. Eén van die poststukken wil ik je graag laten horen. Horen? Ja, horen!
Kaartje van Kevin
Het geluidsfragment dat je hierboven kan beluisteren was op 4 september live op radio 3FM. Kevin van Arnhem heeft in zijn show de rubriek Kaartje van Kevin. Daarin biedt hij luisteraars de kans om een kaartje te sturen. Hij hoopt zo meer mensen het bijzondere gevoel van echte post te laten voelen. Loes belde Kevin, omdat ze mij op deze manier wilde opvrolijken.
Ook al stuur je iemand de hele lijst met emoji’s, nog altijd staat dit niet in verhouding met het gevoel dat je veroorzaakt als je iemand een fysiek kaartje stuurt. En om dat gevoel SUPER VAAK op te roepen is er het Kaartje van Kevin!
