We spreken het volgende af:
We schrijven maximaal tien brieven. Daarna nooit meer.
We zullen elkaar nooit ontmoeten.
We hebben een radicaal eerlijke relatie, we liegen niet.
Als het even kan proberen we zelf deel te nemen aan bijzondere projecten over post. Zo doet Nienke mee aan Zusterhood, is Ruchama actief bij Cafe Analog en schreef ik brieven voor het theaterproject This is my letter to the world that never wrote to me. Het theaterproject is inmiddels afgerond, vandaag deel ik mijn ervaring met jullie.
Schrijven met Lola
Januari van dit jaar plaatsten we een oproep namens Anouk en Lola, die op zoek waren naar brievenschrijvers om brieven mee uit te wisselen met een doel: een theatervoorstelling. Ik plaatste de oproep hier én ik gaf me op om mee te doen. Niet lang daarna viel er een brief op de deurmat van Lola, die begon met bovenstaande quote. Het was lang geleden dat ik een vreemde een brief geschreven had en het voelde onwennig. Maar ik antwoordde. En een kortdurende briefwisseling volgde. Tot het moment dat ik Lola een brief geschreven had, maar deze nergens meer kon vinden toen ik hem wilde versturen. Dat was onprettig. Ik vroeg jullie via Twitter zelfs nog om hulp.
Het was een brief over schaamte. Een hele persoonlijke brief. Dat deze nergens meer te bekennen was, dat voelde onveilig. En door dat onveilige gevoel stopte ik Lola eventjes weg in een laatje in het kantoortje. Eventjes werd een paar weken en een paar weken werd een paar maanden. Uiteindelijk schreef ik haar toch, maar precies op de dag dat ik mijn brief aan haar op de post deed kreeg ik post van haar met de mededeling dat het project was afgelopen via een algemene brief.
Einde van het project
Kim van de Postfabriek
In mijn laatste brief aan Lola biechtte ik op dat ik het schrijven voor het project moeilijk had gevonden. Ik had telkens gevoeld dat de briefwisseling meer was dan een briefwisseling, dat het een briefwisseling was met als doel een theatervoorstelling. Ik wilde brieven schrijven die er echt toe deden, die voor Lola echt de moeite waard waren. Als Kim van de Postfabriek moest ik toch zeker wel brieven schrijven die het brieven schrijven zelf tot een soort kunst zouden verheffen! En precies vanuit deze zelfopgelegde regel voelde het schrijven met Lola helemaal niet zo gemakkelijk als anders. In haar brieven voelde ik de vastomlijnde thema’s en ook de verplichting van het schrijven. Er stond dan bijv. “Ik heb nu tijd dus ik schrijf je direct.” Maar tijd hebben, dat is nog niet voelen dat je moet schrijven. Ik ben verwend, met brieven die altijd geschreven worden vanuit urgentie, vanuit het gevoel dat er nú en wel echt nú iets moet worden opgeschreven. Ik wilde dat Lola mij schreef omdat ze niet anders kon dan mij schrijven, omdat er iets écht geschreven moest worden. Een verwachting die Lola onmogelijk waar kon maken, want ze schreef niet alleen met mij maar met misschien wel veertig mensen tegelijk. Daarnaast moesten de brieven leiden tot een voorstelling, wat betekende dat er een vorm van coherentie nodig was, thema’s die in alle brieven aan bod zouden komen. Hoe doe je dat zonder dat het af en toe gekunsteld wordt? In mijn beleving van de brieven bleek dat onmogelijk. Tegelijkertijd wist Lola altijd wat persoonlijke details in de brief te stoppen, reageerde ze wel inhoudelijk op de dingen die ik schreef en gaf ze ook stukjes van zichzelf bloot. Ik merkte dat vooral dat wat ik mezelf oplegde, maakte dat ik een onbevredigend gevoel overhield aan de correspondentie. Ik doorbrak dit met mijn eerder genoemde brief over schaamte, die uiteindelijk nooit verzonden werd. En voor het er dan wel van kwam, was het project dus ten einde.
Brieven van Lola
Van brieven tot theatervoorstelling
In de algemene brief die het einde van het project aankondigde, stonden ook data voor de première van de theatervoorstelling This is my letter to the world, that never wrote to me.
Een hele dierbare vriend van mij had geschreven met Anouk en zo gingen wij zondag 16 september samen op pad naar Tongeren om de voorstelling te zien. Op weg naar de theaterzaal liepen we door een gang helemaal versierd met eindeloos veel enveloppen. We zochten en vonden er een aantal van onszelf. Het theaterzaaltje was klein en intiem, met twee rijtjes met stoelen voor het publiek. Ik zag twee vrouwen, welke van de twee zou Lola zijn en welke Anouk? Nadat de voorstelling begon werd duidelijk wie wie was en was ik verrast. Daar stond Lola, een lange slanke vrouw met een enorme bos krullen. Ze zag er heel anders uit dan ik me had voorgesteld al kon ik me toen ze daar eenmaal stond al niet meer voor de geest halen welk plaatje ik dan in mijn hoofd had. Ze zag er heel cool uit, als iemand door wie ik me een beetje zou laten intimideren als ik met haar zou praten.
De voorstelling was betoverend. Er werd van alles verteld over de brievenschrijvers, van intieme verhalen tot een harde opsomming van de statistieken. En er werden stukken voorgelezen door ingesproken stemmen. Ik hoorde niet tot de uitgelichte brievenschrijvers, en dat voelde een beetje opluchtend en ook een beetje teleurstellend tegelijk. Er werd ook duidelijk wat ik gevoeld had, door Lola die fragmenten voorlas uit haar brief aan een ander die precies hetzelfde waren als in een brief aan mij. En ook hoe druk ze waren geweest met die eindeloze stroom brieven, hoe het schrijven dan inderdaad veranderd in een soort verplichting, hoe het voortdurend schrijven over de thema’s die ze hadden uitgekozen ook confronterend werd voor henzelf. Ik vond de voorstelling vooral heel mooi duidelijk maken hoe iedereen iets te vertellen heeft, hoe zelfs niets iets kan zijn, hoe uniek elke persoon is, hoe er inderdaad veel meer (huis)vrouwen schrijven dan (zaken)mannen, hoezeer mensen zich durven blootgeven in een anonieme brief, hoe menselijk we allemáál zijn.
Een fragment uit een brief van Kim aan Lola:
Wil je ook naar de voorstelling? Mogelijk komt hij nog naar Nederland, mail schrijfeenbriefnaarons [at] gmail.com als je op de hoogte gehouden wilt worden van de speeldata!
Na afloop van de voorstelling voelde ik me toch tevreden, want de voorstelling zelf vond ik enorm veel recht doen aan “de brief”. Het meekijken in de huiskamer en hoofden van Lola en Anouk was een heerlijke ervaring. Ik sprak Lola nog even, die zei dat ze mijn brief nog moest beantwoorden. Ik zei dat dat niet hoefde, dat het project klaar was, en dat een brief terug alleen hoefde als ze voor haar zelf voelde dat dat nodig was.
Ik kreeg geen brief meer….
Liefs,
Kim
